Lex est quod populus jubet atque constituit

Tuesday, December 25, 2012

Неугодното во бедата на Македонската интелегенција – Беличанец, Миленко и Амди /Прв дел/

Хауард Бил, лудиот пророк на „етерот“, главниот протагонист од филмот Network – Мрежа, на Сидни Ламе, во еден свој настап ќе каже:
Добра вечер. Денес е среда. 24 септември и ова е моето последно емитување. Вчера јас објавив дека на овој програм, на оваа емисија, ќе извршам јавно самоубиство; несомнено акт на лудило. Е, поради тоа, ќе ви кажам што навистина се случи: „Едноставно останав без срања.“ Срањето е збир од сите причини кои ги даваме на животот. А кога нема да можеме да смислиме други причини, секогаш го имаме Божјото срање.
На 27.11.2012 година на ТВ Алфа, на емисијата Пресинг, како гости учествуваа „почитуваните“ Роберто Беличанец и Миленко Неделковски, кои во својство на „новинари“ и интелектуалци дебатираа за уставното загарантирано право на слободен говор, јавно искажување на мислење, изразување, совеста и јавното изразување на мислата. Во емисијата беа изнесени голем број на лични ставови, со особена жестина од обете страни, па така од една страна, додека г.Миленко Неделковски аргументирано ги бранеше и величеше сопствените изјави на слобода на говор, г.Роберто Беличанец, аргументирано и морално, еклетично и се смееше на комплетниот настап.
Увертира на целата емисија беше што произлезе дека главниот заклучок од целата дебата се состои, не во взаемно упатените навреди, односно во простачките зборови и еклектичното смеење, туку во фактот дека, ограничувањето на одредени примарни чувства, ја ограничува и слободата на правото за искажување на истите, а кој дискурс ја посочува правната и моралната празнина во секојдневието.  Последица на овој настан, несвесно и несомнено е појавата на пратеникот Амди Бајрам каде пред насобраните толпи на 24.12.2012 година, пред македонското Собрание, истовремено гестикулираше агресија, навреда и омраза, додека пред другата задоволство.
Роберто Беличанец


Миленко Неделковски


Да почнеме од почеток.
Во Кривичниот законик на Народна Република Македонија од 1956 година, во пречистениот текст од 1959 година, во главата XV во Кривичните дела против честа и угледот, во чл.170, за кривично дело Навреда стои дека:
Тој што ќе навреди другего, ќе се казни со парична казна или со затвор до 3 месеци.
Ако делото од ст.1 на овој член е сторено преку печат, радио и телевизија или со слични средства, или на јавен собир, сторителот ќе се казни со парична казна или со затвор од 6 месеци.
Во чл.174 за кривичното дело, Повреда на угледот на државата и нејзините органи и претставници, пак, стои дека:
Тој што ќе ја изложи на потсмев Федеративна Народна Република Југославија, народната република, нивното знаме или грб, нивните највисоки органи на власта или претставници на највисоките органи на власта, Оружените сили или Врховниот командант, ќе се казни со затвор најмалку три месеци.
Во Кривичниот законик на Република Македонија од 1996 година, пред донесените измени и дополнувања од 13.11.2012 година, во чл.137, во кривичното дело – Повреда на рамноправноста на граѓаните стои:
„ (1) Тој што врз основа на разлика на полот, расата, бојата на кожата, националното и социјалното потекло, политичкото и верското уверување, имотната и општествената положба, јазикот или друго лично својство или околност, ќе му одземе или ограничи права на човекот и граѓанинот, утврдени со Уставот, закон или со ратификуван меѓународен договор или кој врз основа на овие разлики им дава на граѓаните повластици спротивни на Уставот, закон или ратификуван меѓународен договор, ќе се казни со затвор од три месеци до три години.
(2) Ако делото од став 1 го стори службено лице во вршење на службата, ќе се казни со затвор од шест месеци до пет години.
(3) Ако делото од овој член го стори правно лице, ќе се казни со парична казна.
Во чл.172, за кривичното дело – Клевета, стои:
„ (1) Тој што за друг изнесува или пронесува нешто невистинито што е штетно за неговата чест и углед, ќе се казни со парична казна.
(2) Ако она што невистинито се изнесува или се пронесува е од такво значење што довело до тешки последици по животот и здравјето на оштетениот или нему блиско лице, сторителот ќе се казни со затвор од три месеци до три години.
(3) Нема да се казни за клевета обвинетиот ако ја докаже  вистинитоста на своето тврдење или ако докаже дека имал основана причина да поверува во вистинитоста на она што го изнесувал или пронесувал.
(4) Тој што за друг лажно изнесува или пронесува дека сторил кривично дело за кое се гони по службена должност ќе се казни за клевета иако имал основана причина да поверува во вистинитоста на она што го изнесувал или го пронесувал, доколку изнесувањето или пронесувањето не е сторено под условите од член 176 став 2. Вистинитоста на фактот дека некој сторил кривично дело за кое се гони по службена должност може да се докажува само со правосилна пресуда, а со други доказни средства само ако гонењето или судењето не е можно или не е дозволено.
Кривичното дело – Навреда, по чл.173, предвидува дека:
(1) Тој што ќе навреди друг, ќе се казни со парична казна.
(2) Тој што друг јавно ќе изложи на подбив по пат на компјутерски систем поради неговата припадност на група која се разликува според расата, бојата на кожата, национална припадност или етничко потекло, или ќе ја изложи на подбив групата на лица која се одликува со некоја од тие особености, ќе се казни со парична казна или со затвор до една година.
Повреда на угледот на Република Македонија, според чл.178 од Кривичниот законик на РМ, предвидува дека:
Тој што со намера за исмејување јавно ќе ја изложи на подбив Република Македонија, нејзиното знаме, грб или химна, ќе се казни со затвор од три месеци до три години.
Кривичното дело – Излагање на подбив на македонскиот народ и припадници на заедниците по член 179 од Кривичниот Законик на РМ, вели дека:
Тој што со намера за исмејување јавно ќе ги изложи на подбив македонскиот народ и припадниците на заедниците кои живеат во Република Македонија,ќе се казни со затвор од три месеци до три години.
Собранието на Р.Македонија со изгласаните измени и дополнувања на Кривичниот законик од 1996 година, на 13.11.2012 година, а по долготрајна јавна дебата, кривичните дела „клевета“ и „навреда“ ги декриминализираше (Сл.весник на Р.Македонија, бр.142 од 13.11.2012 година). Во чл.1 од Измените и дополнувањата беа избришани т.е. декриминализирани и следните преостанати кривични дела: „ членот 173, насловот на членот 174 „Изнесување лични и семејни прилики“ и членот 174, насловот на членот 175 „Омаловажување со префрлање за кривично дело“ и членот 175, насловот на членот 176 „Неказнување за кривичните дела од членовите 172 до 175“ и членот 176, насловот на членот 177 „Изрекување судска опомена или ослободување од казна за кривичните дела од членовите 172 до 175“ и членот 177, насловот на членот 180 „Повреда на угледот на судот“ и членот 180, насловот на членот 183 „Гонење за кривични дела против угледот на странска држава и меѓународна организација“ и членот 183, насловот на членот 184 „Гонење за кривичните дела против честа и угледот“ и членот 184 и насловот на членот 185 „Објавување на судска пресуда“ и членот 185 се бришат.
Беше додаден и нов член во Кривичниот законик, чл.182-а, кој гласи: „За кривичните дела од членовите 178, 179, 181 и 182 исклучена е одговорноста за новинар во вршење на новинарска професија, како и за други лица доколку изнесеното понижувачко мислење е дадено во одбрана на слободата за јавно изразување на мислата или на други права или при заштита на јавен интерес или други оправдани интереси, или со искрена намера или увереност во добронамерноста на неговото мислење.
Овие измени, од 13.11.2012 година, со денот на влегувањето во сила на овој закон се запираат од извршување правосилно изречените казни или надоместоци на штетата за сторени кривични дела од Главата осумнаесетта „Кривични дела против честа и угледот“ од Кривичниот законик, додека пак, кривичните или граѓанските постапки за сторени кривични дела од Главата осумнаесетта „Кривични дела против честа и угледот“ од Кривичниот законик кои се започнати пред влегувањето во сила на овој закон и не се правосилно завршени се запираат, а тужителот во рок од еден месец од приемот на решението за запирање на постапката може да поведе постапка за утврдување на одговорност за навреда или клевета и надоместување на штета согласно со закон.
Она што е интересно е дека, овие законски измени допуштаат да, за навреда или клевета сторена пред влегувањето во сила на овој закон, постапката против извршителот на делото може да се поведе со поднесување на тужба за утврдување на одговорноста и надоместување на штетата од оштетениот во рок од три месеци од денот кога дознал или требало да дознае за навредливата или клеветничката изјава и за идентитетот на лицето кое ја предизвикало штетата, но не подоцна од една година од денот на сторувањето на навредата или клеветата, согласно со закон.
Човековите слободи и права, особено овие за кои напоменавме, слободата на говорот, мислата, совеста уверувањето и јавното изразување на мислата, како дел од политичките слободи и права, не би биле во функција без нивна примарна заштита. Со оглед да јуснатурализмот и јуспозитивизмот имаат непосредно влијание врз концепциското и содржинското определување на слободите и правата на човекот, овие две клучни теории се судруваат во денешницата, и ја предопределуваат правдата како основна суштина на природното право и клучна претпоставка за стабилноста на позитивното право. Но, Уставот, во суштина, не е само строг позитивистичко-јуриспрудентски акт, тој е сложен правно-политички акт. Тој е истовремено и основен закон, и највисок општ правен акт, идеолошко-политички акт, и програмско-деклараторен акт. Впрочем, Уставот не може да наложи некому како и дали да ги почитува човековите слободи и права, тој само ги декларира и објавува дека како такви постојат. Затоа, тука е Кривичниот законик, кој ја обезбедува и дефинира заштитата на човековите слободи и права.
Еве што вели Уставот на Р.Македонија во поглед на споменатите политичките слободи и права:
Чл.16 ст.1 и 2
Се гарантира слободата на уверувањето, совеста, мислата и јавното изразување на мислата.
Се гарантира слободата на говорот, јавниот настап, јавното информирање
и слободното основање на институции за јавно информирање. 
Овде, многу јасно уставотворецот ја одредил суштината на овој член, односно на ст.1 и 2. Имено, слободата на мислата, односно слободата на говорот, подразбира да граѓанинот има право слободно јавно да зборува или да ги искажува своите мисли на јавни собири. Слободата на мислата, овде не е сама по себе апстрактно-евидентна дека „човекот има право да мисли“, туку она што го мисли, да може слободно јавно да го изнесе. Така, оваа слобода ја сочинуваат два елемента: слободата на говорот, во најширока смисла на зборот и слободата на користење на говорот во јавниот живот. Според тоа,  граѓаните правно регулирано вршат отворена размена на идеи и мислења, го критикуваат однесувањето на органите на државната власт и полесно се справуваат со јавно изречените невистини и дезинформации. Ваквата отворена расправа во суштина претставува ефикасен метод за доаѓање до вистината, отколку пак преку репресивната активност на државните органи. Со тоа, овие права, уставотворецот тенденциозно наметнува дека истите не претставуваат само бланкетно запишан текст, туку и ја изразува идеолошката надградба да истите понекогаш, мора да се бранат, истите во името на демократијата, од правата на единките и групите што се залагаат за попречување на говорот.
Во смисла на погорекажаното, Џон Стјуард Мил, во своето дело „За слободата“ (Загреб 1918 стр.20), ќе каже: „Кога сите луѓе би имале исто мислење, а само еден човек би мислел поинаку, човештвото не би имало посилно право да го замолчи таквиот човек, од правото на тој човек да го замолче човештвото кога би имал власт.“
Човековите слободи и права се продукт и на желбата на човекот за дистинкција на општото од индивидуалното (јавното од приватното). Еве што вели Сигмунд Фројд во Неугодното во културата: „Индивидуалната слобода не е производ на културата. Најголема била пред појавата на културата, иако тогаш немала никаква вредност, зошто поединецот тогаш одвај бил во состојба да ја брани. Со развојот на културата, таа доживува ограничувања, а правдата бара никој да не биде поштеден од ограничувањата.
Но, овде постои еден проблем, кој видно од горната ситуација меѓу двајцата интелектуалци, ни ја усложнува целата оваа полемика.
Имено, да земеме го земеме в предвид фактот дека многу Устави ширум светот, во минатото, но и денес, децидно ги предвидуваат овие, погоре наведени човекови права, но и дека истите тие човекови права флагрантно се прекршени. На пример, Уставот на СССР од 1936 година, уште попознат и како „Сталинов Устав“, во чл.125 ст.1 т.1-4 ги предвидува истите тие права, но со оглед да неговата „фиктивна природа“ испливала на површина, историски е познато колку граѓани на тогашниот Советски Сојуз биле посетители на сибирските гулази, само поради децидно и јасно изнесените слободи и права предвидени со наведениот член.
Првиот амандман (Article One) од Уставот на САД од 1789 година вели: „Congress shall make no law respecting and establishment of religions or prohibiting the free exercise of thereof; or abriding the freedom of speech, or of the press: or the right of the people peaceably to assemble, and to petition the Government for a redress of grievances. “ Во овој пример не смееме да заборавиме на Џозеф Макарти, анти-херојот на 50-тите години од минатиот век.
Оттука, зарем нели е наметлива онаа релација, како што вели нашиот Миленко: „Највлијателните американски ток шоуа, Глен Бек, Бил О`Рајли, кого сакате, се полни со цврсти изрази. Кај нив е многу по изразено тоа, затоа што таму има црнци и белци; кај нас сите сме бели овде. Кај нив има, изразен протестантизам, изразени католици, изразени, овие, кои ја бранат црната кауза…Емисиите им се јаки, супер гледани, почитувани, и не видов ни една држава, ниту претседател на држава нешто да им замериле.“; алудирајќи подоцна на фактот дека токму таквата ширина на зборови, каква што тој ја употребува е здрава за развој на демократијата, а како што понатаму вели, народот се поистоветува со таквиот речник, со оглед да тој употребува изрази и зборови што народот секојдневно ги користи и употребува.
И токму овде лежи целиот проблем во нашава ситуација.
Многу е лесно да се каже дека „демократијата не постои“ т.е. Уставно загарантираните човекови слободи и права не се почитуваат, па со тоа Уставот преку нив е сведен на чиста правна фикција, дотолку повеќе што е исто така лесно да се каже дека има одредени правила кои што ги штитат, заштитуваат и наложуваат како слободите и правата да се практикуваат, т.е. макар и дрското вербално искажување на „искрените чувства на омраза“ подразбираат слобода на говор по секоја цена, во име на демократијата.
Овде, секако не станува збор за фиктивност на Уставот. Фиктивноста се појавува оној момент кога е прегазена политичко-идеолошката карактеристика на Уставот. Во нашиов случај фиктивноста е надмината. Проблемот, за кој што зборуваме овде се состои токму во фактот дека постои еден празен простор меѓу она што знаеме како треба да биде, како навистина е и како го перцепираме она што се случува. Ние ги знаеме кои се нашите човекови права, знаеме дека се кршат, но ја перцепираме таа ситуација со морално-идеолошка надградба „така треба да биде“ т.е. „така не треба да биде“. Празнината (нормативно-правна и морална) е помеѓу она што се бара од нас, а е запишано како правно-политичка норма (Суперегото – апаратот на државната принуда и општоприфатениот морал) и личната морална перцепцја за недостатокот.
Како резултат на оваа празнина нашата реакција кон истата е сведена на импулсивна (неусловена) моторичка реакција. Можеби најинтересен пример за тоа е судењето на Чико Маркс (Чичолини) во филмот „Duck Soup“ од 1933 година, каде:
„Обвинителот:„Чичолини, Вие сте обвинети за веле-предавство, и сте огласен за виновен, ќе бидете стрелани.“
Чико Маркс:„Приговарам.“
Обвинителот:„Приговарате!? Врз основ на што?“
Чико Маркс:„Не можев да смислам било што друго да кажам.“
Руфус Т.Фајерфлај:„Приговорот се прифаќа!“
Обвинителот:„Ваша Висост, го прифаќате приговорот?“
Руфус Т.Фајерфлај:„Секако, ни јас не можев да се сетам на било што друго да кажам. Зошто ти не приговараш?“
На говорот на Чико во судницата, обвинителот, Руфус Т.Фајерфлај (Граучо Маркс)подоцна одговара:„Господо, Чичолини овде можеби зборува како идиот, и личи на идиот, но не дозволувајте тоа да Ве измами: тој навистина е идиот!
Ова за момент не враќа на почетокот, на Хауард Бил, лудиот пророк на медиумите, каде немањето причина за приговарање е чиста истрошеност од срања. Во нашиот случај срањата се правните норми за заштита на човековите слободи и права. Да немаме никакво сомневање, овде веќе не постои никаков страв дали слободите и правата ќе бидат прекршени, односно каква би била реакцијата при нивното прекршување, овде веќе се наметнува тензија поради недостатокот од перцепција кон целиот овој дискурс меѓу „пишаните норми“ и што значи таквото прекршување.
Правната норма, т.е. пишаната и предвидена Уставна слобода и право не е само пишан збор, туку тој е и пред мислата и потребата за тој пишан збор преточен во правило, во заповед. На некој начин тој е и забраната што го предодредува табуто. Сигмунд Фројд на тоа ќе напомене дека секоја забрана содржана во навиките и обичаите, или во децидно формулираните закони (правата и нормите), со која што се забранува допирање на некој предмет, негово користење или изговарање на извесни зборови, тогаш не постои народ или степен на култура кои што избегнале оштетување предизвикано од табуто.
Фројд во Тотем и Табу ќе забележи:
Разбирањето на табуто, фрла светлина и врз карактерот и врз потеклото на совеста … Совеста е внатрешна перцепција за одбивање на определени, сакани поттици кои што постојат во нас; акцентот е, меѓутоа, врз тоа дека ова одбивање не мора да се повикува на нешто друго, бидејќи е сигурно самото во себе… Табуто е заповед на совеста..
Значи, веројатно и совеста настанува врз почвата на емотивната амбиваленција, од сосема определени човечки односи, за кои што е врзана амбиваленцијата, а меѓу нив за табуто и за присилната нервоза, од карактеристични услови каде што еден член на спротивноста е несвесен и е потиснат со друг, кој што е присилно доминантен.
Така, лесно е да фрлиме светлина дека двајца „новинари интелектуалци“ се простаци и примитивци, односно истите да накалемат за себе товар на поистоветување на себството со вербалното маниефстирање на масата. Со оглед да за примитивниот човек желбите и импулсите имаат потполна вредност на факти, тогаш нам ни преостанува да ги следиме таквите сфаќања со многу разбирање, наместо да ги користиме според нашите мерила.  Денешните присилни примитивци, невротично, не се бранат само од искушенијата на психичката (нормативната) реалност, па следствено на тоа, под притисок на казнуваат и судат според доживеаните импулси. Она што е навистина факт е дека примитивните луѓе навистина го правеле она, кое што според сите уверувања имале намера да го направат.
Се чини дека денешното приговарање кон суперморалот, е еквивалент на приговарањето на Чико Маркс во судницата – немање да се каже на попаметна работа; во пежоративна смисла – недостаток од срања.
Токму недостатокот на тие „срања“ допринесува за она неугодно чувство да веруваме дека понекогаш и не е само општеството она кое што врши притисок, туку дека има нешто посуштинско во самата функција што ни го оневозможува целосното задоволување (слободното искажување на чувства) и не упатува во други правци. Така, стремежот кон слободата, воопшто, е насочен против одредени форми и барања на културата, па оттука тој секогаш и ќе ги брани своите барања за индивидуална слобода против волјата на масата. Единствената разлика денес, кај нас, е во тоа што индивидуалнат аволја е сведена на колективна волја, онаа на масата, па поистоветувањето е сосема природно. Говорниот речник да се каже, на пример „Шиптар“, „Комуњар“, „ВМРО-вец“ или „Македонски предавник“ е не само вулгаризација на слободата на правото на говор, тоа е слободата на правото на говор, но не онаа лична, со оглед да кај нас дистинкцијата меѓу индивидуалното и колективното е веќе нарушена (правно и суштински). Тие сами по себе не значат ништо. Примитивецот веќе не е оној индивидуалецот, кој не е во состојба да го брани она што за него сеуште нема вредност (правото), примитивецот е масата, кој сведен на импулсивна реакција на „приговор“ (Чико Маркс) не знае што треба и дали треба да брани или евентуално да бара одредена поставена вредност. Овде, „нагонот за омраза“ т.е. јавното искажување на омразата не е причинител на ограничување на тој нагон, туку неспособноста и неможноста да се препознае дискурсот на меѓусебна идентификација на општествените учесници внатре меѓу нив, и со наметнатите правила, однадвор.
Токму оваа неспособност, т.е. ограничување, веќе ни создало „психолошка беда на масата“, со оглед да вистинските интелектуални индивидуалитети немаат никакво значење пред насобраните маси.
Се чини дека ваквата „беда“ веќе подолго време (од нашето осамостојување како самостојна и суверена држава, до денес), како што би рекол Маркс во „Беда на Философијата“ (Response a la philosophie de la misere de M.Proudhon/ „Едно научно откритие“-Спротивноста меѓу употребната и разменската вредност“) „амбивалентно си поигрува со апстрактни поими кои пред нашите очи создаваат една синтетична, или конструирана вредност“.
Во своето писмо до весникот „Социјалдемократ“ од 24.01.1865 година, искажувајќи го својот став за францускиот економист Пјер Жозеф Прудон, Карл Маркс, нотира: „По својата природа г.Прудон наклонуваше кон дијалектиката. Но бидејќи никогаш не ја сфати вистинската научна дијалектика, тој дотера само до софистиката. Всушност тоа е во хармонија со неговото ситнобуржоаско становиште. Ситниот буржуј, како и нашиот историчар Раумер, секогаш вели, од една страна, и од друга страна.Таков е тој во своите економски интереси, па таков е и во својата политика, во своите религиозни, стопански и уметнички сфаќања. Таков е и во моралот, таков е и во целото свое битие. Тој е жива противречност. Ако е, како Прудон, уште и духовит човек, набрзо ќе научи да си игра со своите сопсрвени противречности и според околностите, да ги изработи во допадливи, вревливи, понекогаш скандалозни, понекогаш блескави парадокси. Научното шарлатанство и политичкото акомодирање се нераздели од таквото становиште. И од се останува уште само една побуда: суетата на субјектот, а тогаш, како и кај сите суетни луѓе, во прашање е само миментот на успех и дневната сензација..
Таква, ситнобуржоаска, беше и дебатата меѓу интелектуалците Беличанец и Миленко, а таква беше реакционерната гестикуларно-вербална манифестација на пратеникот Амди Бајрам кон насобранитегрупи пред Собранието на Р.Македонија на 24.12.2012 година.
Амди Бајрам - 24.12.2012

Се чини дека македонската интелегенција е онаква каква што е народот и обратно. 
Македонска урбана сила

Sunday, December 9, 2012

„Red Lights“ – 2012 или, Скопје 2014 и национализмот vis a vis реалното со илузијата (втор дел)

Hysteria

Трајановиот столб - детаљ при покорувањето на Дакија

Како знаеме кој е лажливецот – манипулаторот, односно што е реално, а што илузија во секојдневието, гледано од призма на филмот „Red Lights“?
Во светло на горното прашње, а со цел да се разгледаат и разјаснат Црвените светла од секојдневниот живот, ќе се послужиме со следниот пример.
Минатата година во продажба излезе книгата „Скриениот симболизам на проектот Скопје 2014“ од имагинарниот „голем Магистер Филон“, каде неговата потрага ги „разоткрива“ окултното и митолошкото во идолатријата на проектот, позади кој стојат тајните друштва уште од времето на Александар Велики. Во контекст на ова, Анастас Вангели во својата „Античка Сегашност“, ќе запише дека: „За митот да функционира и да биде прифатен од одредена јавност, освен митотвори, тој треба да има и свои застапници и адвокати, особено во повисоките рангови на политичката и академска елита. Оваа категорија на луѓе го поддржува митот не само преку промовирање на неговата содржина, туку и преку потенцирање на потребата од неговото постоење – отприлика, нивниот дискурс „нам ни треба овој мит“. При тоа, една запоставена компонента на јавната дебата е академската неутралност и особено потрагата по факти (заб. Видно од филмот „Red Lights“ таков лик е Др.Шакелтон), па во одредена мера, колку и да звучи излитено – историската вистина.“
Жижек, во својата „Како да го читате Лакан“, на тоа ќе даде интересен заклучок: „ Има некоја вистина во играта на зборови помеѓу „хистерија“ и „(х)историја“: симболичкиот идентитет на субјектот секогаш е историски детерминиран и зависи од конкретниот идеолошки контекст. Овде станува збор за она што Луј Алтисер го нарече „идеолошка интерпелација“: симболичкиот идентитет што ни е доделен е резултат на начините на коишто владеачката идеологија нè „интерпелира“ – како граѓани, демократи, христијани. Хистеријата се јавува кога субјектот ќе почне да го испитува својот симболички идентитет или кога ќе почне во однос на него да се чувствува неугодно: „Велиш дека ме сакаш – што е тоа во мене што ме прави таква? Што тоа гледаш во мене што те тера така да ме посакуваш?“
Овде, евидентноста  на реалното/вистината не е во потрагата т.е. лоцирањето на митот/манипулацијата заради самиот мит (дека нешто невидливо го движи – паранормално), туку дека самата евидентност е постаната празна и манипулативна доколку не постои сомнежи заради нејзино разоткривање. Оттука и Жижековото трагање по вистинитоста меѓу зборовите „хистерија“ и „(х)историја“. И обата ја имаат својата релевантност со оглед да хистеријата како симптом има своја патолошка историја, а историјата е патолошки хистерична.
Со други зборови, не е доволно да видам дека јаболкото паднало од гранката на земја, треба да знам „зошто“!
Се чини дека пред шлаканицата на реалноста секогаш закаснуваме, па така наместо една, истовремено добиваме повеќе. За тоа мошне илустративен пример претставува „прокетот Скопје 2014“.
На почетокот и речиси никој да не расправаше за тоа дали и зошто воопшто ќе се гради таков грандиозен проект, за подоцна да излезат група на студенти од архитектонскиот факултет, кои се побунија против градењето на црква на градскот плоштад (првенствено тие не знаеја за целокупноста на проектот). Интересно е да се каже дека за сметка на самиот проект, студентите мораа да го „окркаат“ подебелиот стап (покрај тоа што беа истепани на плоштад), заработија прекршочни пријави, а подоцна и беа окарактеризирани од пошироката верска и останата заедница како политички обоени и верско неподобни. За целата збрка да биде уште поголема, на плоштадот до денес не никна црква (сеуште се прибираат парични средства – Премиерот на РМ, заедно со поглаварато на МПЦ, со здружени сили се обидуваат да соберат доволен фонд на парични средства, најчесто преку донации, за да се изгради објектот), но затоа никна се друго освен најавуваниот верски објект. Иронијата е дотолку поголема што самите критики „против“ проектот не само што спласнаа, туку денес веќе речиси ги нема, па секоја критика е излишна и контра-продуктивна. Се чини дека единствена критика е намерата за истите градниозни градби се срушат т.е. релоцираат.
Овој пример, кај нас, претставува врв на интелектуалниот дискурс што се случува веќе подолго време. Овој дискурс е огледало на тоа каква е нашата перцепција на реалноста и нејзината трансформација и разбирање.
Гледајќи го овој проблем, постојат три точки околу кои треба да се обрне подетално внимание. Тие се реакцијата, манипулацијата и акцијата. Овој триаголник е од непсихолошка природа. Како и во „Red Lights“, неговата основна цел е да ги осветли односите меѓу двигателите во него.
Имено, преземањето акција во никој случај не е само обичен свесен – несвесен акт, тоа е и волево настапување кон одредена цел.
Во светло на оваа теза, Стивен Пинкер (The stuff of thaught – Language as a window into human nature), ќе запише дека при искажаните зборови и мисли, метафоризирани, се толку широко распространети во еден јазик, така што е навистина тешко да се позиционира изразувањето на апстрактните идеи метафорично. Дотолку повеќе, што, како што вели Пинкер, токму таквата метафора, т.е. можноста да се доведе  во прашање судбината на институцијата претседател на САД (како што вели тој:„Лажењето е прекршок на ниво на импичмент за еден претседател, особено кога станува збор за casus belli, односно оправдување на ужасна војна“.) само поради одреден искажан/напишан глагол.
Да земеме за пример, ситуација помеѓу импликативен возач на автомобил и сообраќаец. Возачот знае дека сообраќаецот ќе ја примети импликацијата/подметнувањето, и ќе го препознае намерното планирано подметнување, и тој истовремено знае дека сообраќаецот знае дека сообраќаецот нема да прими мито, само заради фактот дека двосмисленоста на зборовите не би имале шанса за докажување на вината кај возачот дури и при разумен сомнеж.
Во нашава ситуација, се чини, дека при ваква импликативна подмитливост, сообраќаецот во недоглед би ја барал возачката дозвола од возачот се до моментот на лоша проценка (од обете страни). „Red Lights“, како што рековме претходно, мошне илустративно го објаснува овој однос преку врската Др.Матесон и Сајмон Силвер, каде што вториот очигледно успева да предизвика разумен сомнеж.
Оттука, ако се земе односот од нашето секојдневие, поконкретно „Проектот Скопје 2014“, се чини дека акцијата на преземање на проектот во себе ја носи смислата за возможност од манипулација. Со други зборови, Нарачателот знаел дека одредена група на граѓани (да ги наречеме манипуланти) знаат дека нарачателот знае за можната манипулација. Но како што велат, alea iachta est, па Нарачателот со своите дела свесно ја поттикнал истата, као што Др.Матесон свесно го поттикнала Силвер „да го види“ наводниот дух на нејзиниот син како стои на нејзиното раме. Разумниот сомнеж овде не е сосоти во фактот дали одлуката за „Скопје 2014“ е правилна, туку во добивањето кредибилитет на манипулацијата како дел од реално направениот избор.
Како што би рекол Чико Маркс во филмот „Duck Soup“ од 1933, кога ќе се најде во небрано пред аргументите на девојката: „Ќе им веруваш на твоите очи или на моите зборови?“
Но, најмногу во заблуда се оние кои не допуштаат да бидат измамени од симболичката фикција, оние кои продолжуваат да им веруваат на сопствените очи. Она што циникот кој им верува исклучиво на своите очи не го забележува е дејството на симболичката фикција, начинот на кој таа фикција ја структурира нашата стварност. Сајмон Силвер пред толпата следбеници се прикажува дека е слеп, иако никој навистина не знае, се до крајот на филмот, дека тој во суштина може да гледа. Вистинските слепци не се следбениците на Силвер, затоа што тие не знаат дека тој е слеп, туку во онаа група на научници предводени од Др.Шакелтон, кои продолжуваат да им веруваат на сопствените очи, т.е. во измамамата што им е понудена.
Несомнено, во целава ситуацијата, Реакционерството е она што штрчи во овој триаголник. Би било погрешно да се каже дека Реакцијата е осакатена, со оглед на фактот што таа сеуште не го направила својот чекор кон Манипулацијата, па потоа кон Нарачателот. Како за споредба, Том Бакли е движечката сила во „Red Lights“. На прекорот од Др.Матесон да не се конфронтира со Силвер, со оглед да Силер е опасен, Том истовремено го сфаќа значењето на прекорот, но и на волјата за конфронтација. Причината за тоа е откриена, повторно, на крајот од филмот, Том знае дека позади Силвер не постои ништо реално освен илузијата што ја претставува за реална, па така неговата самопотврда на дговорот на прашањето „Зошто да се идентификувам со она што го бараш од мене?“, следи одговор, „Мене не ми треба твојата претстава за реалност, ја знам вистинската реалност!“ Во филмот „Red Lights“ Том доста пластично го објаснува тој однос преку реторичкото прашање „Зошто се одрекувате/негирате од себе си?“
Во својата „Како да го читате Лакан“, Жижек ќе запише: „Кога креирам лажна слика на себе која ме олицетворува во некоја виртуелна заедница во која учествувам (на пример, при сексуалните игри, срамежливиот маж често избира неговиот лик во виртуелниот свет да биде привлечна промискуитетна жена), емоциите што ги чувствувам и симулирам како дел од својот компјутеризиран лик не се просто лажни: иако моето вистинско себство (она што сметам дека тоа е) не ги чувствува, тие сепак во некоја смисла се вистински.“
Оттука, масата што би требало да го означи поимот „Реакција“ е заглавена во сопствената реалности при прифаќање на Манипулацијата како вистинска. Реакцијата не е оформена, бидејќи масата лута помеѓу тезите „нам ни треба ова“ и сомничавото несигурно „не знам, можеби, но што можам јас со тоа“, за на крај се парцијализира или во група која е закрчена во статус-кво ситуација, или во група на потполно прифаќање на Манипулацијата.
Во истата книга, Жижек додава: „Парадоксално е што токму фактот дека сум свесен дека, во кибернетичкиот простор, се движам во рамките на фикцијата ми овозможува да го изразам своето вистинско себство – тоа е она што Лакан, меѓу другото, го подразбира кога тврди дека „вистината има структура на фикција“. Тој фикционален статус на вистината воедно ни допушта накусо да опишеме што е она лажното во телевизиските reality програми: животот кој таму го затекнуваме вистински е како и декофеинизираното кафе. Накусо, иако тие програми се „навистински“, луѓето и понатаму во нив глумат – тие едноставно се глумат самите себе.“
Со други зборови, вистинскиот Реакционер (Револуционер) ги прифаќа за свои спротивностите на љубовта и омразата, како либидна сублимација меѓу нагонот за создавање и уништување. Чувството на очај предизвикано од скратеното, или поточно речено одземеното, право да се манифестира таквиот нагон на либидото, се чини дека сеуште не го достигнало сопственото дно кај нашите Реакционери.
Тие, во овој случај, се како жената во примерот со Чико Маркс – збунети пред фактот, дали да им веруваат на сопствените очи или на зборовите од Нарачателот/Манипулантот дека очите лажат!
Вистински Реакционери сеуште нема, оти денес веќе секој верува на сопствените очи. Потребно е малку црвена светлина од Аловиот Бајрак, и целата ситуација ќе се помати.
Француската револуција - детаљ


Bane






Tuesday, November 27, 2012

„Red Lights“ – 2012 или, Скопје 2014 и национализмот vis a vis реалното со илузијата (прв дел)

Red Lights


Сигурни Вивер (Маргарет Матесон) и Килијан Марфи (Том Бакли), се меѓу ретките научници во светот кои што имаат за цел да ги разоткријат лажните „пророци“ меѓу луѓето, со натприродни, телепатски и телекинетички моќи. Др.Маргарет Матесон е професор и предавач по психологија на локалниот универзитет, каде на своите студенти им предава за разоткриените паранормални појави. Том Бакли е физичар и нејзин асистент.
Взаемната животна судбина, причинета од околностите што ги формирале нивните животи, тргнуваат во осаменичка мисија по „илузионистичките појави“, односно по разоткривање на трофејот меѓу „лажливците“, слепиот Сајмон Силвер (Роберт Де Ниро).
Како што вели Маргарет во филмот, на прашање од еден студент, „Како да воспоставите вистинска контрола врз ситуацијата, помеѓу измамникот и реципиентот?“ , а таа одговара, „Тоа не е воопшто тешко. Во слични случаеви, при специјална подготовка, ќе го сместиме медиумот позади ѕид и ќе поставиме две карти под неговите лакти. Тогаш, ако тој ги смени рацете за да ја помести масата, картите ќе паднат. Ако картите останат на свеото место, тогаш, само „пријателски настроен дух“ би ја поместил статичната табла“.
Во меѓувреме уште еден студент ја прашува Др.Матесон, „Тогаш, она што го велите е дека постоењето на било каква паранормална моќ е невозможна?“, на што Матесон одговара, „Она што го велам е дека по 30 годишно истражување на сите видови на феномени, со вистинските средства на вистинско место, до сега, не сум била сведок на ниту едно чудо.“
Во оваа вербална дискусија меѓу Др.Маргарет Метисон и студентите, суптилно се провлекува прашањето што значи да си верник, односно не-верник. Овде, секако, не се однесува на онаа пошироката буквална религиска смисла за релацијата верник –неверник, односно теист и атеист, туку се наметнува смислата за тоа што е она што кај нас предизвикува да ја положиме сопствената доверба (верба) во определен факт, за подоцна истиот тој факт да се издигне на ниво на вистина. Со други зборови, како знаеме што е реалност, а што илузија, при ситуација на утврдување, восприемање и осознавање на одредена вистина? Со мала игра на зборови, може да си дадеме слобода и да кажеме дека „вистинскиот верник секогаш е скептик“. Зошто?
Затоа што само атеист може да верува.
Одговорот на прашањето „зошто“ кон овие два искази може да се најде во аналогијата на закачените постери во работните соби на ликовите во „X-Files“ и „Red Lights“. Како што Фокс Молдер од  Досијеа-Х, така и Том Бакли во Црвени Светла, го држи постерот со НЛО надвиснато на планина, а под кој пишува слоган. Слоганот од постерот на Том Бакли е поразличен од оној на Фокс Молдер; наместо да пишува „Јас сакам да верувам“, стои „Јас сакам да разберам“.
Така, одговорот на прашњето „зошто“, поставено кон двата искази, е „затоа што вистинскиот верник (атеистот) цели да разбере!“
„Red Lights“ овде сосема пластично наметнува два методи како да се разоткрие целата таа збрка на зборови.  Имено, кога Др.Матесон со една студентка седат во автомобилот, на паркингот пред Градската Сала, студентката ја прашува Др.Матесон што бараат тука, на што истата одговара дека бараат „Црвени Светла“, односно „противречности на нештата кои не треба да бидат таму!“ На пример, следи фудбалски натпревар или концерт на хеви-метал група. Пред стадионот има навивачи, односно, пред халата има луѓе што слушаат хеви метал, па така и во двете групи се појавува човек што не припаѓа таму – продавач на бојлери.
И секако, објаснувањето за Окамовиот брич, што Др.Матесон го нуди во филмот, „Кога ќе слушнам топот од копито на земјата, не помислувам на еднорози. Помислувам на коњи.“ Тоа би значело дека, објаснување на било кој феномен треба да се прави со што е можно помалку претпоставки, при што се елиминираат оние претпоставки кои не влијаат на заклучоците на хиотезата или теоријата која е поставена. Оттука, Entia non sunt multiplicanda praeter necessittem – Ентитетите не смеат да се множат повеќе од потребното.
Или, најдобро би било ако се парафразира, па така слееди дека „Ако сите останати критериуми се еднакви, наједноставното решение е најдоброто.“
Она што е клучно во овој филм е потрагата на Том и Маргарет по вистината во лагата. Имено, и обајцата не делуваат како авантуристи, најмалку како безобзирни езотерици, туку како демистификатори. Демистификатори не само на лагата претставена како вистина, што дотогаш била на „чуден начин“ премолчена, туку и на самата наука – вистина, која, за да ги издржи баналните предизвици, мора да кокетира и балансира со мистиката, но не намерно, туку поради сопственото лутање при недостаток од вистински насочен сомнеж.  Се чини дека поради „оптичките помагала“ научната вистина не може да го види она што самата, веќе однапред си го одредила и дала (сцената во холот од универзитетот, каде Др.Матесон го разоткрива трикот на Др.Шакелтон). Заради тоа, како што вели Др.Матесон, постојат два типа на луѓе со специјална дарба. Оние кои што навистина мислат дека имаат некоја моќ, и оние другите, кои што мислат дека нема да ги разоткриеме. И двата типа на луѓе грешат.
Овој филм, сепак, е за реалноста и илузијата, vis a vis вистината и лагата како фактори меѓу нив.
Др.Маргарет Матесон, како професор по психологија повеќе делува како мисионер, отколку како редовен професор. Нејзината мисија, ако може така да се каже, не е некоја налудничава авантура, а уште помалку израз на желбата да се биде „супер-херој одмазник“ среде реалноста полна со натрапници.
Она што е мошне карактеристично за овој филм е тоа што меѓу трите лика, Маргарет, Том и Силвер, постои суштинска поврзаност. Маргарет и Том заедно се здружени во разоткривање на изманиците, а како главна награда за нивниот труд е Силвер. Друг момент во нивниот однос е фактот што обајцата делат иста судбина.
Маргарет е мајка чие дете на свои 4 години е парализирано поради несмасна детска игра, поради која веќе 20 години лежи во болница. При една телевизиска дебата со Силвер, со цел таа да го разоткрие измамникот позади светецот, Силвер ја злоупотребува тешката состојба на синот на Маргарет, велејќи дека го гледа неговиот дух во студиото, како стои на нејзиното раме. Др. Матесон во тие моменти е комплетно разоружана, па како што вели таа:„Ме натера да се сомневам во себе!“ Но овде, сомнежот, не се однесува на нешто што Маргарет не го знае за Силвер, но е предубедена и тврди дека го знае, туку сомнежот овде се однесува на здравиот разум. Имено, Маргарет знае дека Силвер е лажливец, а Силвер знае дека Маргарет знае за тоа. Овде манипулацијата дрско и пркоси на самата вистина т.е. во вербата и знаењето (не предубедувањето), па така сомнежот всушност е намерно насочен кон тезата „Маргарет знае дека Силвер знае дека Маргарет знае за неговата фалшливост!“
Минатото на Том е слично со она на Маргарет. Неговата мајка е тешко болна и е во агонија. Поради неподносливите болки што мајка му ги има, лекомислено се јавува и закажува сеанса кај локалниот „гатач“. Гатачот и вели дека не и е ништо туку, дека се работи за обична настинка, и само со поголема верба и повеќе чаеви болката ќе ја снема. По еден месец мајката на Том умира од метастазиран на рак во желудникот. Изреволтиран од своето искуство, Том тргнува во потрага по разоткривање на лажливците. Во патот кон потрагата ја сретнува Маргарет.
Но, овде има еден трик, кој режисерот ни го открива на крајот од филмот. Имено, се чини дека потрагата не се однесува во разоткривање на лажливците, во овој случај Силвер, а со оглед да тоа низ целиот филм е повеќе од евидентно, туку се однесува во потрагата по самопотврда на реалноста и вистинитоста на самата реалност што ни е претставена во филмот. Режисерот ни открива дека вистинското и единствено чудо, вистинската паранормална појава среде лажливиот свет е самиот Том, со оглед да тој е единствениот човек на планетата што ги има тие „натприродни моќи“. Том во текот на целиот филм знае дека постои нешто во него што константно бара самопотврда, но и истовремено се сомнева дали е тоа вистинито/реално или не. Тој бара да дознае дали Силвер знае дека Том знае оти Силвер е лажен/ манипулатор, но и истовремено, дали Силвер знае дека Том знае оти Силвер знае за вистинитото во Том. Токму тука лежи суштината на реалоста и на вистината, не во тезата дека тие се евидентни (самопотврдувачки), туку дека тие бараат да бидат евидентни.
Оттука, како во Декларацијата за (прогласување на) Независност на САД, напишана од Томас Џеферсон каде, „Ние ги држиме овие вистини како самопотврдувачки, дека сите луѓе се создадени еднакви, и дека тие се обдарени од својот Создател со одредени неотуѓиви права, и дека меѓу тие права се, правото на живот, слобода и потрага по среќа…“, па поради што, токму правната формулација дека тие вистини се самопотврдувачки денес се чини како недоволна. Според теоријата за природното право, правата на човекот и граѓанинот произлегуваат од природата на човекот, како слободно и рамноправно суштество. Човечкото суштество поседува одредени права со самиот факт што е човек. Затоа, слободите и правата се неотуѓиви и неприкосновени права, кои државната власт може само да ги штити, но не и да ги ограничува или укинува по сопствена волја. Теоријата за природното право ги поврзува човековите слободи и права со правдата како вредност без која не може да се живее.  Но, според теоријата за позитивното право, која денес во суштина преовладува, ги третира слободите и правата на чоевкот и граѓанинот како производ на државната власт. Истите стануваат екстензивна категорија, зад која се затскрива авторитарниот карактер на политичкиот систем. Субјективната државна волја честопати создава фиктивни права кои субјективно не можат да се остварат во практиката или кои ги дерогираат одредени, веќе постоечки права.
Оттука и нивната недоволност, која лежи во фактот што од моментот кога истите се востановени како фундамент за новата правна насока во развој на човековите слободи и права пред нешто повеќе од 200 години, до денес, истите безмилосно се кршеле и се кршат, при што се сведуваат на обични бланкетни формални нормативи. Причината за нивното прекршување е токму во потребата за тоа да бидат побарани, а не самопотврдени. Според тоа, човековите права и потребата од нив, не е самопотврдувачка, како што вели Декларацијата за Независност, односно преамбулата на Уставот на РМ, туку потребата да се бараат нови заради истите.
Анализирајќи го Том, може да се заклучи дека токму тој е главниот стожер во овој филм, Имајќи го пред себе триаголникот Том, Маргарет и Силвер, веќе е јасно дека за да ја објасни реалноста, на Том му се потребни и обајцата, Маргарет и Силвер. Маргарет, за да се држи цврсто до потрагата која ја започнал и да не ја изгуби рационалноста, а Солвер, за да ја осознае манипулацијата во реалното. Како што рековме претходно, се чини дека двоецот Том – Маргарет е свесен и знае за „скриеното“ во Том, но поради очигледни причини, најпрво поради взаемното прифаќање и премолчувње на тој факт, а најпосле поради самото разоткривање на Силвер, се тоа нам ни е пружено на крајот од филмот.
Така, на крајот од филмот, во писмо упатено до својот покоен ментор, Бакли го расветлува триаголникот, при што вели дека реализацијата во која тој наоѓа разбирање во одлуката да работи со Др.Матесон, и покрај можноста од поголем успех како физичар, беше резултат на несвесниот обид да се бараат други како него.  Ова откровение појаснува дека изборот е направен и покрај свесното негирање дека постојат паранормални активности (како што претходно ја опишавме причината поради која Том Бакли ја одбрал својата кариера – смртта на неговата мајка).

Friday, November 23, 2012

Зошто филмот?

Во анимираните серии за Бетмен, во продукција на Ворнер Брадерс, во третата сезона, епизодата Read my lips! (Читај ги моите усни!), Бетмен се среќава со нов противник, дотогаш непознат за Готам Сити. Тоа е Вентрилоквистот (The Ventriloquist).
Вентрилоквизмот, или говорот од стомак (абдомен) е сценска вештина во која одредена личност (вентрилоквистот) го менува својот глас за да изгледа дека истиот (гласот) доаѓа од друго место, најчесто кукла.  Изненадувачки, „зборувањето од стомак“ изворно е религиозна практика. Името доаѓа од латинските зборви  venter (ventris) „стомак – утроба“ и loqui – да зборува, говори. Според грч. Engastrimythos, што во буквален превод значи „зборување во стомакот“,на почетокот не било обичен говор на некој зборувач – говорник, туку повеќе како вид на татнеж од внатершен говор, кој што бил толкуван и сметан за духовна манифестација или (најчесто) демонска опседнатост. Модерната смисла на овој збор започнала во раниот XVIII век, и до 1797 година се сметало дека овој збор (вентрилоквизам) бил несоодветен за да го опише т.н. „фрлање“ на гласот.
The Ventriloquist and the dummy

Во нашата анимирана серија, спомената погоре, Вентрилоквистот е најобичен човек, облечен како батлер кој, потиснат од сопствениот страв поради неприваќање од околината, создава алтер-его во својата потсвест, и истото го манифестира преку кукла, облечена како гангстер – Mr.Scarface (Г.Лузна).
Mr.Scarface е оној што командува, а Вентрилоквистот е извршителот. Оној момент кога во истоимената епизода Mr.Scarface ќе биде уништен, и преку него нема да биде возможно да излезе алтер-егото, Вентрилоквистот паѓа во депресија. Скршен од тага, поради скршената кукла, во Аркам, Вентрилоквистот го наоѓа својот излез во креирање на нова кукла, за своето незадоволено вистинско „јас“.
Она што е интересно овде е фактот дека куклата што Вентрилоквистот ја користи во општиот англиски говор се нарекува „puppet“, а не „dummy“, и покрај тоа што обата зборови го означуваат поимот „кукла“. Со други зборови, сите ликови во епизодата знаат дека Mr.Scarface е puppet – дрвена контролирана човеколика фигура, додека единствено Mr.Scarface т.е. внатрешното – алтерегото на Вентрилоквистот, „се нарекува себе си“ – Dummy, но она со синонимно значење – глупчо.
Mr. Scarface - трансформација

Се чини дека она „вистинското јас“ овде не е опачина на неразвиеното „јас“ на Вентрилоквистот, туку тоа е пренапрегнатиот ИД кој по дефиниција е несвесното, кое како контраст на запоставеното „јас“ се појавува како негов негативен елемент. Многу наликува на Др.Џекил и Г.Хајд, со таа разлика што овде постои истовремена свесна присутна манифестација на обете.
Што е што и кој е кој во оваа ситуација?
Интересен одговор на тоа прашање дава филмот на Фриц Ланг – Тестаметнтот на Др. Мабузе, каде главниот лик, со својата партнерка, влегуваат во собата каде што Мабузе ги издава своите наредби, па во сиот гнев кон Мабузе, пука во неговата силуета, за да открие дека позади завесата, наместо Мабузе, постои метален принт на човек и магнетофон што репродуцира глас. Овде Ланг вешто ја открива манипулацијата, така што поставува вештачка силуета на човек седнат на стол и маса позади филмско платно, кој преку снимена грамофонска плоча го мимикира гласот на Мабузе и издава наредби на криминалната организација. Измамата овде не е во самиот криминален чин на Мабузе т.е. проф.Баум, туку во оној внатрешен силуетизиран глас вгнезден во нас кој издава наредби и ги контролира нашите тела.
Dr. Mabuse

Веднаш по тоа, младиот бунтовник Томас Кент (Густав Деисел), со неговата љубовница Лили (Вера Леисем), влегува во собата на „Мабузе“, овој му кажува дека ќе го казни бидејќи поставената задача не ја извршил, за потоа младичот да го извади својот пиштол, пука со цел да го убие Мабузе, и така ја открива манипулацијата. Веќе е јасно дека гласот е нашиот мозок, т.е. нашиот мозок е нашиот глас.
Како да сака Ланг намерно да го одвои гласот од дејствието што околу него се случува, па во таа општа потрага по физикусот на Мабузе, всушност се доаѓа до заклучокот дека физикусот е тој кој што е лажен, а психусот е оној вистинскиот – гласот на Мабузе.
Слична ситуација е прикажана и во Хичкоковиот „Психо“, каде домарот на друмскиот мотел, Норман Бејтс, потиснат од невозможните потреби на сопствената мајка, ги убива гостите во мотелот, само да го добие нејзиното внимание. Секако, гласот на неговата мајка, во суштина е репродукција на потиснатото во себе, додека неговата мајка веќе одамна е мртва – убиена од неговата рака и заклучена во подрумот од семејната куќа.
Што тогаш претставува филмот? Екстензија на нечујниот глас од нашето секојдневие преточен на филмското платно? Што е реално, гласот од секојдневието или гласот прикажан на филмот?
Caravaggio -  Thomas

Не треба нешто премногу да се двоумиме околу тоа прашање, филмот, по своите карактеристики, сепак е уметничка творба, далеку помасивна од онаа музичката, литературната и ликовната. Но дали е еднакво реална, односно што е тоа што ја прави да биде реална? Да секако, филмот е еднакво реален како и она што сите ние го нарекуваме реалност, нашите дела, навики, чувства, тела, говор и слично.
Но клучното прашање овде не е дали тие манифестации се реални; секако да; клучното овде е дали и колку позади истите тие манифестации се крие реалност, реална желба, посакување, волев напор. Како нашите, условно речено, сензори ги перцепираат овие манифестации како реални? Како знаеме дека токму тие манифестации се реални? Филмовите, помеѓу другото се фикциска претстава манифестирана како реалност, односно човекова творба, чија што илузија прикажана на филмското платно е во суштина вистинската реалност, за сметка на манифестираната иузија во реалноста која што ја живееме. Со други зборови, реалното кај Вентрилоквистот не е самиот тој, т.е. неговата кукла, туку ликот во куклата Mr.Scarface – неговиот глас.
Така на пример, „илузијата“ во филмот денес не е само онаа на филмското платно. Треба да се напомене дека дури и компјутерските игри се продолжена манифестација на она што филмовите ни го кажуваат – да се допре реалното. На пример, денес можете да го смените текот на цивилизациите низ историјата, заземајќи  ја улогата на водач и градител на древна цивилизација во серијалот Age of Empires.
Во најновиот серијал од стратешката игра Star Craft, Star Craft 2 – Wings of Liberty, не само што ја предводите својата цивилизација, туку и директно, филмски, сте вклучени во самата приказна, како еден од главните протагонисти – Jim Raynor, Sarah Kerrigan, Zeratul. Она што е карактеристично за овие ликови е што го содржат архетипското на структурата на психички апаратус ИД, Его и Суперего, во себе.
Sarah Kerrigan 

Sarah Kerrigan, како предводник на бруталните и неконтролираниот Zerg, е водачот на некоординираните инстинктивни нагони, кој се однесува согласно со “принципот на задовослтвото” сакајќи да ја заобиколи болката или незадоволството предизвикани од порастот на инстинктивната напрегнатост. Идот по дефиниција е несвесното : “Тоа е темното,непристапно место во нашата личност и она малку што го знаеме за него е она што сме го научиле преку истражување на нашата “сонувачка работа” и од составот на невротичните симптоми и најголемиот дел од сето тоа е негативен и го опишува како контраст на егото. Ние му пристапуваме на идот по аналогија: го именуваме со хаос, котел каде кркорат страстите.
Jim Raynor, со неговата одметничка група ги предводи Terran, е организираниот, реалистичен елемент кој се води според принципот на реалноста т.е се труди да ги задоволи нагоните на ИДот на начин прифатлив за реалноста од кој ќе имаме долгорочна корист наместо нанесување на болка. Во исто време како што егото “тежнее да посредува меѓу идот и реалноста често пати е принудено да ги прикрива несвесните наредби на идот со сопствените свесни заклучоци, да ги прикрие конфликтите на идот со реалноста, да се изразува…да биде свесно за реалноста дури и тогаш кога идот останува крут и непоколеблив.
Zeratul, моќен Dark templar на Protoss, е концептот за суперегото од претходна комбинација на идеалот за егото и “посебна психичка сила која извршува задача на осигурување на нарцистичкото задоволство од идеалот на егото…она што го нарекуваме нашата “сoвест”. Според ова, “вградувањето на суперегото може да биде опишано како успешно препознавање со силата-родител и како што развојот продолжува“ суперегото потпаѓа под влијание на оние кои ја презеле улогата на родители- образовни работници, учители, луѓе поставени како вистински модели. Супер егото се стреми кон совршенство. Се состои од оној организиран дел од структурата на личноста, главно, но не целосно несвесен, кој што ги вклучува его идеалите на личноста, духовните цели и психичкиот фактор (обично наречен “сoвест”), кoј ги критикува и забранува неговите или нејзините нагони, фантазии, чувства, дејствувања. На суперегото се гледа како на тип на совест која го казнува лошото однесување со чувство на вина.
Несомнено, ако се направи паралела на комопјутерските игри, со филмот, како седма уметност, воопшто не треба да не чуди заклучокот дека токму компјутерските игри се, за сега, негов финален реален продолжеток – го содржат директното вклучување на човекот во доживувањето и реализација на она што е нереализирано во неговата психа, а што филмот го лоцира, но не го пружа до крај. Имено, ликот на Норман Бејтс, Др.Мабузе, Вентрилоквистот, не се ништо друго туку манифестација на нереализираното ИД, а истото прикажано, преку ликот на Sarah Kerrigan во Star Craft. Слично и со Браќата Маркс, Чико, Гручо и Харпо, односно Сара Кериген, Џим Рејнор и Зератул, како и желбата за масовен колеж и победа, потребата за рационалност и градењето на совршенство во Age of Empires.
Caravaggio - Narcissus

Имајќи го в предвид ова, не треба воопшто да се прави строга дистикнција помеѓу дејствијата од секојдневието, пресликани и овековечени на фотографија, и доживувањата од дејствијата видени на филмското платно, насликани од барокен автор, или локален фотограф, како и доживувањата искусени и пренесени на пикселите на нашите монитори додека играме возбудлива компјутерска игра. Она што ја врши таа дистикнција е само медиумот, но чувствата и доживувањата продолжуваат да течат понатаму како река во нашите крвни садови. Клучното овде е зошто и покрај медиумската дистинкција, ние волево вршиме поделба на дејствијата надвор и во дадената илузија, т.е. дали илузијата во филмот и надвор од него е едно исто? Ни се чини дека моралната препрака што ја ставаме помеѓу доживувањето во филмот и доживувањата надвор од него, не спречува да ја осознаеме реалноста на силуетата позади филмското платно. Попластично речено, би било ако кажеме „замисли во какви личности би се изградиле Адолф Хитлер, Сталин, Андерс Брејвик или Џокерот од Аризона, ако кога биле деца, би им пружиле компјутерска игра – стратегија, во која може слободно да вршат масовни колежи на народи по сопствена желба (Age of Empires, StarCraft“. Или, на пример, Љубе Бошковски, Јохан Тарчуловски и Иво Санадер, наместо да избереле политика, да студирале ФДУ, па како глумци во филм со траги-комична содржина да ги глумат ликовите што денес реално ги познаваме.
The Joker

Но суштината во дадените примери не е во прашањата „Што ако“ или, „замисли“, туку во фактот дека тие актери – гејмери, реално се фактори во манифестирање на нивните и нашите илузии. Секако дека масовното убивање, воените злосторства, военото профитерство и корупцијата се општествено-морално неподобни, но токму тоа општество и тој морал, од една страна морално ги обвинува, додека од друга смата општествена маса (народот – луѓето) ги глорифицира како морално подобни заради остварување на повисока форма на општествена свест – идеал (патриотизам, национализам, шовинизам, расизам и слично). Главната разлика помеѓу филмот и оваа реална општествена стварност е тоа што филмот секогаш го перцепираме како филм.
Оттука, аналогно на прашањето погоре, „зошто филмот?“, следи дека илузиите што ги добиваме од филмовите, не се илузии сами по себе, туку, преземајќи го она Жижековото „Филмот е врвна перверзна уметност – таа не ти дава што да посакуваш, таа ти кажува како да посакуваш!“, може слободно да се каже дека, тие се огледало на реалното во нашите секојдневни илузии.
The Knight Templar